Các loại chất thải trong ngành y tế
Nội dung nổi bật
- Trong tổng lượng chất thải phát sinh từ các hoạt động y tế, khoảng 85% là chất thải thông thường, không nguy hại.
- 15% còn lại được coi là chất thải nguy hiểm có thể lây nhiễm, độc hại hoặc phóng xạ.
- Mỗi năm ước tính có khoảng 16 tỷ mũi tiêm được thực hiện trên toàn thế giới, nhưng không phải tất cả kim tiêm và ống tiêm đều được xử lý đúng cách sau đó.
- Đốt ngoài trời và đốt chất thải y tế, trong một số trường hợp, có thể dẫn đến phát sinh thải dioxin, furan và các hạt vật chất.
- Các biện pháp để đảm bảo quản lý an toàn và hợp lý với môi trường đối với chất thải trong bệnh viện có thể ngăn ngừa các tác động xấu đến sức khỏe và môi trường từ chất thải giải phóng các chất nguy hại hóa học hoặc sinh học ngoài ý muốn, bao gồm cả vi sinh vật kháng thuốc ra môi trường do đó bảo vệ sức khỏe của bệnh nhân, nhân viên y tế và công chúng là điều cần thiết.
Các loại chất thải
Chất thải và các sản phẩm phụ bao gồm nhiều loại vật liệu khác nhau, như danh sách sau đây minh họa:
- Chất thải lây nhiễm: chất thải bị nhiễm máu và các chất dịch cơ thể khác (ví dụ: từ các mẫu chẩn đoán bị loại bỏ), nuôi cấy và dự trữ các tác nhân truyền nhiễm từ công việc trong phòng thí nghiệm (ví dụ: chất thải từ khám nghiệm tử thi và động vật bị nhiễm bệnh từ phòng thí nghiệm) hoặc chất thải từ bệnh nhân bị nhiễm trùng (ví dụ: tăm bông, băng và thiết bị y tế dùng một lần);
- Chất thải bệnh lý: mô người, cơ quan hoặc chất lỏng, các bộ phận cơ thể và xác động vật bị ô nhiễm;
- Chất thải sắc nhọn: ống tiêm, kim tiêm, dao mổ và lưỡi dao dùng một lần, v.v.;
- Chất thải hóa học: ví dụ như dung môi và thuốc thử được sử dụng cho các chế phẩm trong phòng thí nghiệm, chất khử trùng, chất khử trùng và kim loại nặng có trong các thiết bị y tế (ví dụ: thủy ngân trong nhiệt kế bị hỏng) và pin;
- Chất thải dược phẩm: thuốc và vắc xin hết hạn sử dụng, chưa sử dụng và bị ô nhiễm;
- Chất thải gây độc tế bào: chất thải có chứa các chất có đặc tính gây độc gen (tức là các chất độc hại cao, gây đột biến, gây quái thai hoặc gây ung thư), chẳng hạn như thuốc gây độc tế bào được sử dụng trong điều trị ung thư và các chất chuyển hóa của chúng;
- Chất thải phóng xạ: chẳng hạn như các sản phẩm bị ô nhiễm bởi các hạt nhân phóng xạ bao gồm vật liệu chẩn đoán phóng xạ hoặc vật liệu xạ trị; và
- Chất thải không nguy hại hoặc thông thường: chất thải không gây ra bất kỳ mối nguy hiểm sinh học, hóa học, phóng xạ hoặc vật lý cụ thể nào.
Các nguồn chất thải y tế chính là:
- Bệnh viện và các cơ sở y tế khác
- Phòng thí nghiệm và trung tâm nghiên cứu
- Trung tâm mai táng và khám nghiệm tử thi
- Phòng thí nghiệm nghiên cứu và thử nghiệm động vật
- Ngân hàng máu và dịch vụ thu thập
- Viện dưỡng lão cho người cao tuổi
Ảnh hưởng về sức khỏe
Chất thải y tế chứa các vi sinh vật có khả năng gây hại có thể lây nhiễm cho bệnh nhân bệnh viện, nhân viên y tế và công chúng. Các mối nguy tiềm ẩn khác có thể bao gồm các vi sinh vật kháng thuốc lây lan từ các cơ sở y tế ra môi trường.
Kết quả sức khỏe bất lợi liên quan đến chất thải chăm sóc sức khỏe và các sản phẩm phụ cũng bao gồm:
- chấn thương do vật sắc nhọn gây ra;
- phơi nhiễm độc hại với các sản phẩm dược phẩm, đặc biệt là thuốc kháng sinh và thuốc gây độc tế bào thải ra môi trường xung quanh và các chất như thủy ngân hoặc dioxin, trong quá trình xử lý hoặc đốt chất thải bệnh viện;
- bỏng hóa chất phát sinh trong bối cảnh hoạt động khử trùng, khử trùng hoặc xử lý chất thải;
- ô nhiễm không khí phát sinh do giải phóng các hạt vật chất trong quá trình đốt chất thải y tế;
- chấn thương nhiệt xảy ra kết hợp với đốt lộ thiên và hoạt động của lò đốt chất thải y tế; và
- bỏng bức xạ.
Rủi ro đến từ vật sắc nhọn
Trên toàn thế giới, ước tính có khoảng 16 tỷ mũi tiêm được thải ra mỗi năm. Không phải tất cả kim tiêm và ống tiêm đều được xử lý an toàn, gây ra nguy cơ chấn thương và nhiễm trùng .
Tiêm kim tiêm và ống tiêm bị ô nhiễm ở các nước thu nhập thấp và trung bình đã giảm đáng kể trong những năm gần đây, một phần do nỗ lực giảm tái sử dụng các thiết bị tiêm. Bất chấp những tiến bộ này, trong năm 2010,sử dụng kim tiêm không đúng cách đã gây ra 33.800 ca nhiễm HIV mới, 1,7 triệu ca nhiễm viêm gan B và 315.000 ca nhiễm viêm gan C .
Một người bị chấn thương bởi một cây kim do kim tiêm đã sử dụng trên bệnh nhân bị nhiễm bệnh có nguy cơ lần lượt là 30%, 1,8% và 0,3% bị nhiễm HBV, HCV và HIV.
Các mối nguy hiểm khác xảy ra từ việc nhặt rác tại các địa điểm xử lý chất thải và trong quá trình xử lý và phân loại thủ công chất thải nguy hại từ các cơ sở y tế. Việc làm này phổ biến ở nhiều khu vực trên thế giới, đặc biệt là ở các nước thu nhập thấp và trung bình. Những người xử lý chất thải có nguy cơ ngay lập tức bị thương do kim đâm và tiếp xúc với các vật liệu độc hại hoặc nhiễm trùng.
Rủi ro đối với môi trường
Phân loại và xử lý chất thải y tế có thể gây ra rủi ro sức khỏe gián tiếp thông qua việc giải phóng mầm bệnh và các chất ô nhiễm độc hại vào môi trường.
- Việc xử lý chất thải chăm sóc sức khỏe chưa được xử lý trong các bãi chôn lấp có thể dẫn đến ô nhiễm nước uống, và nước ngầm nếu những bãi chôn lấp đó không được xây dựng đúng cách.
- Việc xử lý chất thải chăm sóc sức khỏe bằng chất khử trùng hóa học có thể dẫn đến việc giải phóng các chất hóa học ra môi trường nếu các chất đó không được xử lý, lưu trữ một cách hợp lý với môi trường.
- Đốt chất thải đã được áp dụng rộng rãi, nhưng đốt không đúng cách hoặc đốt các vật liệu không phù hợp dẫn đến việc giải phóng các chất ô nhiễm vào không khí và tạo ra dư lượng tro. Vật liệu đốt có chứa hoặc làm bằng clo có thể tạo ra dioxin và furan, là chất gây ung thư ở người và có liên quan đến một loạt các ảnh hưởng xấu đến sức khỏe. Đốt kim loại nặng hoặc vật liệu có hàm lượng kim loại cao (đặc biệt là chì, thủy ngân và cadmium) có thể dẫn đến sự lây lan của kim loại độc hại trong môi trường.
- Chỉ các lò đốt hiện đại hoạt động ở 850-1100 ° C và được trang bị thiết bị làm sạch khí đặc biệt mới có thể tuân thủ các tiêu chuẩn khí thải quốc tế đối với dioxin và furan.
- Các giải pháp thay thế cho đốt như nồi hấp, lò vi sóng, xử lý hơi nước tích hợp với trộn bên trong, giúp giảm thiểu sự hình thành và giải phóng hóa chất hoặc khí thải nguy hiểm cần được xem xét trong các môi trường có đủ nguồn lực để vận hành và bảo trì các hệ thống đó và chất thải đã qua xử lý.
Những giải pháp cho chất thải y tế
Việc quản lý chất thải y tế đòi hỏi sự chú tâm và nâng cao ý thức để tránh các ảnh hưởng tới sức khỏe như tiếp xúc với các tác nhân truyền nhiễm và các chất độc hại.
Các yếu tố chính trong việc cải thiện quản lý chất thải y tế là:
- Thúc đẩy các hoạt động giảm khối lượng chất thải phát sinh và đảm bảo phân loại chất thải theo như đề xuất;
- Phát triển các chiến lược và hệ thống cùng với sự giám sát và quy định chặt chẽ để từng bước cải thiện các hoạt động phân loại, tiêu hủy và xử lý chất thải với mục tiêu cuối cùng là đáp ứng các tiêu chuẩn quốc gia và quốc tế;
- Nếu khả thi, ưu tiên xử lý an toàn và thân thiện với môi trường các chất thải lây nhiễm (ví dụ, bằng nồi hấp, lò vi sóng, xử lý hơi nước tích hợp với trộn bên trong và xử lý hóa chất) so với đốt chất thải y tế;
- Xây dựng hệ thống toàn diện, giải quyết trách nhiệm, phân bổ nguồn lực, xử lý và loại bỏ. Đây là một quá trình lâu dài, được duy trì bằng những cải tiến dần dần;
- Nâng cao nhận thức về các rủi ro liên quan đến chất thải y tế và thực hành an toàn...
- Lựa chọn các phương án xử lý an toàn và thân thiện với môi trường, để bảo vệ con người khỏi các mối nguy hiểm khi thu gom, xử lý, lưu giữ, vận chuyển, xử lý hoặc tiêu hủy chất thải.
Tham khảo túi rác y tế : Các loại túi rác y tế
Tham khảo thêm một số bài viết tại moitruongsong.net
Nhận xét
Đăng nhận xét